Fosfatlama, kristal yapıdaki bir metal fosfat tabakasının (çinko, demir, manganez, kalsiyum) bir çeliğe veya çinko, alüminyum gibi diğer metallerin yüzeylerine kaplanması prosesidir.
Fosfat kaplama prosesi, korozyon direncini arttırmak (otomobil gövdeleri), dekoratif görünümler oluşturmak (beyaz eşyalar), korozyona karşı koruma tabakası oluşturmak (süspansiyon elemanları), çeliklerin soğuk deformasyon uygulamalarında yağlayıcı tabaka elde etmek (soğuk dövme ile yapılan parçalar), kauçukların yapışkanlığı için astar malzemesi oluşturmak, sürtünmeyi azaltıcı bir tabaka oluşturmak (vites kutusu ekipmanları) gibi amaçlarla kullanılmaktadır.
Dişli parçaları geometrik nedenlerden ve tüm yüzeylerin yetersiz yağlanmasından dolayı çalışma sırasında metal – metal temasında bulunarak etkileşime girmektedirler. Bu temas dişlilerin hızlı bir şekilde aşınmasına sebebiyet vermektedir.
Bu problemi çözmek için dişli yüzeyinde mangan fosfat kristalleri oluşturularak, parça yüzeyinin ıslanabilirliği arttırılmakta ve yağ tutma özelliği geliştirilmektedir.
Fosfatlama prosesi bu kristal yapı ile yüzeyde yağ tutucu poroz bir yapı oluşturarak aşırı yüklenmelerde kayma özelliklerinin korunmasını sağlamaktadır. Böylece vites dişlilerindeki aşırı ısınma ve ısınmaya bağlı genleşme sürtünmenin azalması nedeniyle önlemiş olmaktadır.
Fosfat kaplama prosesi bilinen bu işlevlerinden dolayı otomotiv endüstrisinde oldukça kullanılan bir yöntemdir.
Kaplama öncesinde, kimyasallar yardımıyla yüzeyde pürüzlülük oluşturulması gerekmektedir.
Oluşturulan bu pürüzlülüğün derinliğine bağlı olarak kaplama morfolojisi değişmektedir.
Yüzeyin yağ tutma kapasitesi ise yüzeydeki morfolojik yapıya göre değişmektedir.
İstenilen yüzey kalitesine göre kaplama prosesindeki banyoların parametreleri ayarlanabilmektedır.
Orjinal malzemenin mukavemeti, sertliği veya işlenebilirliği fosfatlama operasyonundan etkilenmez.
Metal-metal teması içeren mekanizmalarda diğer fosfat uygulamalarına göre daha iyi performans gösterir, rengi siyaha yakındır.